ศาลสูงสุดแห่งรัฐมอนแทนาได้ยืนยันคำตัดสินของศาลชั้นต้นที่สนับสนุนกลุ่มเยาวชน 16 คน ผู้ฟ้องร้องว่ารัฐละเมิดสิทธิการเข้าถึงสิ่งแวดล้อมที่สะอาดและปลอดภัยของพวกเขา เยาวชนกลุ่มนี้ยื่นฟ้องว่ากฎหมายของรัฐที่ห้ามการพิจารณาผลกระทบด้านสภาพภูมิอากาศในการกำหนดนโยบายพลังงานนั้นขัดต่อรัฐธรรมนูญ
ศาลตัดสินด้วยคะแนน 6 ต่อ 1 ว่าโจทก์ที่มีอายุระหว่าง 5 ถึง 22 ปีมีสิทธิตามรัฐธรรมนูญในการเข้าถึงสิ่งแวดล้อมที่สะอาดและปลอดภัย คดีนี้ถือเป็นกรณีแรกที่ศาลสูงของรัฐในสหรัฐฯ ตัดสินในประเด็นสิทธิด้านสภาพภูมิอากาศ
กฎหมายที่เป็นประเด็นในคดีนี้ประกาศใช้ในปี 2011 โดยระบุให้การตรวจสอบสิ่งแวดล้อมในโครงการต่าง ๆ เช่น การสร้างโรงไฟฟ้า ห้ามนำประเด็นผลกระทบด้านสภาพภูมิอากาศมาพิจารณา ทั้งนี้ คำฟ้องของกลุ่มเยาวชนได้อ้างอิงรัฐธรรมนูญที่มีบทบัญญัติว่า “รัฐและประชาชนต้องรักษาและปรับปรุงสิ่งแวดล้อมที่สะอาดและปลอดภัยสำหรับคนรุ่นปัจจุบันและอนาคต”
คำตัดสินระบุว่าโจทก์สามารถแสดงหลักฐานต่อศาลว่า การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศได้ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมของรัฐมอนแทนาในปัจจุบัน และจะทวีความรุนแรงมากขึ้นในอนาคต
ริกกี เฮลด์ หัวหน้าโจทก์ในคดีนี้ กล่าวว่าคำตัดสินนี้ไม่ใช่เพียงชัยชนะของพวกเขา แต่เป็นชัยชนะสำหรับเยาวชนทั่วโลกที่อนาคตไม่ปลอดภัยเพราะการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ
ในขณะที่เจ้าหน้าที่รัฐแสดงความผิดหวังต่อคำตัดสินดังกล่าว ผู้ว่าการรัฐเกรก เจียนฟอร์เต กล่าวว่าเขากำลังประเมินผลกระทบจากคำตัดสินนี้ แต่คาดว่ามันอาจนำไปสู่คดีความเพิ่มเติมและเพิ่มค่าใช้จ่ายด้านพลังงานให้กับประชาชน
ในอีกด้านหนึ่ง ศูนย์กฎหมายสิ่งแวดล้อมตะวันตก ซึ่งเป็นตัวแทนฝ่ายโจทก์ ระบุว่าคำตัดสินนี้ถือเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญของนโยบายพลังงานในรัฐมอนแทนา และพวกเขาจะดำเนินการเพื่อให้มั่นใจว่าคำตัดสินจะถูกนำไปใช้จริง
คดีลักษณะเดียวกันนี้กำลังจะเข้าสู่กระบวนการพิจารณาในหลายรัฐ เช่น ฮาวาย ยูทาห์ และอลาสกา รวมถึงในประเทศต่าง ๆ เช่น ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ ปากีสถาน โคลอมเบีย และยูกันดา
Montana top court upholds landmark youth climate ruling
Montana’s Supreme Court has upheld a lower court’s decision that had sided with 16 young activists who argued that the state violated their right to a clean environment.
The lawsuit was brought by students arguing that a state law banning the consideration of climate when choosing energy policy was unconstitutional.
In a 6-to-1 ruling, the top court found that the plaintiffs, between ages five and 22, had a “fundamental constitutional right to a clean and healthful environment”.
Wednesday’s ruling came after a district court’s decision last year was appealed by the state. Similar climate lawsuits are ongoing across the US but this is first of its kind a from a state supreme court.
The lawsuit targeted a 2011 state law that made it illegal for environmental reviews to consider climate impacts when deciding on new projects, like building new power plants.
It cited a 50-year-old constitutional clause that guaranteed the “state and each person shall maintain and improve a clean and healthful environment in Montana for present and future generations”.
The ruling on Wednesday stated that the “plaintiffs showed at trial – without dispute – that climate change is harming Montana’s environmental life support system now and with increasing severity for the foreseeable future” .
Rikki Held, the lead plaintiff in the lawsuit, said in a statement that “this ruling is a victory not just for us, but for every young person whose future is threatened by climate change”.
Montana state officials expressed disappointment with the court’s decision.
Governor Greg Gianforte said his office was still assessing the ruling, but predicted the impact would be “perpetual lawsuits that will waste taxpayer dollars and drive up energy bills for hardworking Montanans”.
Western Environmental Law Center, which represented the young plaintiffs, said in a statement that the decision marks “a turning point in Montana’s energy policy”.
It said plaintiffs and their legal team “are committed to ensuring the full implementation of the ruling”.
Similar cases are scheduled to be heard in several other states, including Hawaii, Utah and Alaska, as well as in countries like Australia, New Zealand, Pakistan, Colombia and Uganda.
By Max Matza, BBC News